CASE - Op weg naar veiligheidscultuur bij Mathys Paints

In de kantoren van Kultiv hoor je haast dagelijks de mantra: veiligheidscultuur is geen cultuur van veiligheidsregels. Dat heeft Gerben Brands van Mathys Paints goed begrepen. Om de veiligheidscultuur in de productieafdeling van de verfproducent een boost te geven, schakelde hij Kultiv in.

Wie is Gerben Brands?

• Preventieadviseur bij Mathys Paints, samen met collega Dirk

• verantwoordelijk voor veiligheid en welzijn op de werkvloer

• 220 werknemers in totaal (operationeel en niet-operationeel)

• opleiding tot niveau 1 afgerond

• eindproject ‘Van een reactief naar een proactief welzijnsbeleid’

De veiligheidsuitdaging van Mathys 

Gerben en Dirk zochten manieren om het welzijnsbeleid van Mathys naar een hoger niveau te tillen. Ze wilden werknemers aansporen om incidenten te melden en groeien naar een groter bewustzijn rond veilig gedrag. Met als gevolg: minder absenteïsme, meer loyaliteit en een hogere kwaliteit. Want iedereen uit de operationele afdelingen is uiteindelijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van het product. 

“Het is niet dat er helemaal niks werd gemeld. Gewoon minder dan wenselijk. We rijden hier bijvoorbeeld constant met heftrucks, reachtrucks, stapelaars... Wordt er tegen een betonnen bal gereden, dan horen we dat snel. Maar als er tegen een brandpoort is gereden – een ander financieel verhaal – weet niemand van iets. We willen alle meldingen binnenkrijgen, ongeacht wie het gedaan heeft. Om de herstelling meteen te kunnen doen, maar ook om na te gaan wat er is gebeurd en hoe we dat in de toekomst kunnen voorkomen. En vooral: we willen een open, eerlijk verhaal met de medewerkers.”   

Wat hebben we met Kultiv gedaan 

• Safety Talks  

• Ambassadeurwerking 

• Mural Mural 

Safety Talks

Stap één is voor ons altijd: luisteren. Dus organiseerden we zoals bij iedere klant Safety Talks: interactieve gesprekken met werknemers onder creatieve begeleiding van onze coaches. Zonder de aanwezigheid van leidinggevenden, zodat iedereen vrijuit kan praten.

De opkomst bij Mathys was groot! Een dertigtal medewerkers meldde zich. Hun reacties achteraf waren bijzonder positief en enthousiast.

“Vooral de creatieve aanpak, met spelletjes tussendoor, was heel positief en vernieuwend voor Mathys. Er is daar een zaadje geplant, zoveel is duidelijk. Het thema veiligheid begon te leven. We zien daarin een duidelijke groei. Nu is het aan ons, de directie, om dat zaadje tot bloei te laten komen.”

Ambassadeurs

Na de Safety Talks rekruteerden we 20 ambassadeurs: werknemers die bottom-up de veiligheidscultuur op de vloer uitdragen en aanspreekgedrag stimuleren. Sommigen stelden zich al meteen kandidaat tijdens de Safety Talks. Andere ambassadeurs trokken we aan met wervende posters, in de teammeetings aan het begin van iedere shift en door persoonlijk contact van Gerben en andere leden uit de stuurgroep.

“Stilaan zie je de impact van de ambassadeurs op de werkvloer. Er is wat meer aanspreekgedrag. De sfeer op onze productieafdeling, waar de ambassadeurs werken, is ook veel beter. Tijdens de overlegmomenten met de stuurgroep wordt tijd en aandacht besteed aan bestaande issues. Die aanspreekpunten en korte lijnen doen goed. Je hebt meer klankbord van wat leeft op de werkvloer.”

Mural Mural

Eens er op de productionele afdelingen dat spreekwoordelijk zaadje was geplant, moest er doorgepakt worden door de ambassadeurs te versterken en de teamspirit te vergroten. Dat deden we met een Mural Mural: een teamactiviteit waarbij collega’s samen een kunstwerk maken. We vroegen de werknemers van Mathys eerst een vragenlijst in te vullen. Dat gaf onze beeldend kunstenaar de nodige informatie en inspiratie om schetsen te maken, die de werknemers van de productie- en verpakkingsafdeling onder zijn begeleiding inkleurden.

“De Mural Mural kwam op het ideale moment. Het was goed om samen te lachen en iets concreet te produceren rond onveiligheid. We betrokken ook de verpakkingsafdeling, die geen ambassadeurs hebben. Die hadden in eerste instantie wel wat weerstand maar eens iedereen een kwast in de handen had, ontstond er echt een groepsgevoel. De mensen ondervonden zo aan den lijve de goede sfeer die ondertussen op de productieafdeling was ontstaan.”

Resultaat en bevindingen

Grote verrassingen kwamen er voor Gerben – godzijdank en uiteraard – niet uit onze acties op de werkvloer. Als preventieadviseur had hij de vinger al stevig aan de pols.

Uit de bevraging kwam wel de nood van werknemers aan een vernieuwd onboardingsproces. De regels rond veiligheid waren voor hen wat onduidelijk, vond men op de werkvloer.

Verantwoordelijkheden van ambassadeurs

Ambassadeurs hebben op dat vlak een uitgesproken rol, al waren hun verantwoordelijkheden in verhouding tot CPBW-leden aanvankelijk niet meteen duidelijk. De pas aangestelde ambassadeurs wekten wrevel op bij de collega’s. Zonder uitgesproken mandaat en ondersteuning van hogerop dreigden ze als vervelende klikspanen gezien te worden. Een euvel dat verholpen werd door hen letterlijk zichtbaar te maken: hun gezichten verschenen op tv-schermen. En ook hun verantwoordelijkheden werden scherpgesteld: ambassadeurs gaan over aanspreekgedrag, het hier en nu op de werkvloer, technische kennis over pbm's, aanspreken van contractoren over de juiste kledingdracht, kleine vergunningen...

“De communicatie als er een incident is geweest, is nu merkelijk beter. We vullen incidentformulieren in en bepalen welke maatregelen we nemen aan de hand van die formulieren. Dat loopt soepeler, er is meer aandacht voor. We zijn in het algemeen beter geworden in veiligheid.”

Hiërarchische lijn moet mee

De loutere aanwezigheid van veiligheidsambassadeurs duidt impliciet op het belang van veiligheid voor Mathys. De directie heeft van veiligheid een topprioriteit gemaakt, en dat is in alles voelbaar. Er gaat tijd, ruimte en aandacht naartoe.

“Het is heel duidelijk dat het management de keuze heeft gemaakt om veiligheid op de eerste plaats te zetten. Uiteraard zijn productiecijfers ontzettend belangrijk maar in sommige gevallen moeten we ervoor kiezen om veiligheid te laten prevaleren.”

Uit de moeilijke start van de ambassadeurs blijkt wel: de hiërarchische lijn moet mee zijn. Bij Mathys zijn de ambassadeurs enthousiast, zij willen wel. Dan is het belangrijk dat de teamleaders, directie en stuurgroep het beleid communiceren, uitdragen en naleven.

De toekomst

De competenties om mensen aan te spreken krijg je niet zomaar. Die moet je leren. Daarom gaat Sofie, onze trainster, met enige regelmaat langs bij Mathys voor opleidingen in soft skills, de Shots of Wisdom. Daar leren de ambassadeurs open vragen stellen, mensen aanspreken enzovoorts.

“Behalve aanspreekgedrag, melding, cultuur, rapporten opstellen en risicoanalyses willen we een aantal Safety Ambassadeurs ook de kans geven om een niveau 3 te behalen. Het zou een goede ondersteuning zijn voor Dirk en mij als zij dat wettelijke stukje ook hebben. We gaan sowieso door met deze ambassadeurs want we zijn er nog lang niet op het gebied van veiligheid. Ook op de verpakkingsafdeling en misschien zelfs niet-operationele afdelingen moeten we veiligheid op nummer 1 krijgen. Het traject met de productieafdeling maakt al veel helder. Dus de volgende stap zal makkelijker en eenvoudiger gaan.”

Benieuwd wat er uit Safety Talks bij jou op de werkvloer zou komen? Geïnspireerd door de ambassadeurs en wil je er nu ook? Plan een vrijblijvend gesprek in met Ulrich!